Faydacılık (Utilitarizm)

Faydacılık (Utilitarizm), iyi ve kötünün ne olduğuna dair yüzyıllardır süren felsefi arayışın önemli bir durağını temsil eder. Fakat biz yazımıza öncelikle insan oğlunun anlam arayışından başlayacağız. Çünkü insanın anlam arayışı, onun eylemlerini, tercihlerini ve değer yargılarını şekillendiren temel pusuladır. İnsan, hangi eylemin “iyi” hangi eylemin “kötü” olduğunu anlamaya çalışırken önce bilmek ve anlamak zorundadır. Aristoteles, … More Faydacılık (Utilitarizm)

Kategoriler

Bir şeyi düşünmeden önce onu nasıl düşüneceğimizin koşulları vardır. Tıpkı bir nesneyi görebilmek için göz kapaklarımızın açık olması gerektiği gibi düşünceyi de mümkün kılan zihinsel göz kapaklarımız vardır: bunlar kavramlar ve kategorilerdir. Kavramlar ve kategoriler olmadan biz herhangi bir şeyi düşünemeyiz. Bu yazıda, düşünmenin iskeleti olan kavramları ve bu kavramların sınıflandırılmasını sağlayan kategorileri hem Aristoteles’in … More Kategoriler

Panta Rhei

“Panta Rhei”!  Güzel ve derin bir kavramdır. Filozof Herakleitos‘a atfedilen ve “her şey akar” anlamına gelen kadim bir ifadedir. Evrendeki tek sabitin değişim olduğu fikrini özetler. Gerçekten de hiçbir şey kalıcı değildir; her şey sürekli hareket eden, oluşan ve yok olan bir akış halindedir. Tarih boyunca felsefeden, maneviyata, bilime ve sanata kadar çeşitli disiplinlerde yankı … More Panta Rhei

David Hume: Nedensellik Eleştirisi

Felsefe tarihinde düşünce dünyasının kilit noktası ve belki de en büyük yol ayrımı Immanuel Kant ve onun Transandantal Felsefesidir. Kant öncesi felsefenin temelleri büyük ölçüde Platon ve Aristoteles düşüncelerinin mirası üzerine kurulmuştu. Hatta Antik Yunan sonrası Hristiyan ve İslam felsefesi teolojileri bile genel anlamda Platon ve Aristoteles’in düşüncelerinin etkisi altında şekillenmişti. 1781 yılına gelindiğinde ise … More David Hume: Nedensellik Eleştirisi

“De Te Fabula Narratur”: Anlatılan Senin Hikâyendir

Kabul edelim veya etmeyelim, beğenelim ya da beğenmeyelim maalesef artık herkesin kendi çıkarını düşünerek bencilce yol aldığı bir toplumda yaşıyoruz. Öyle bir toplum olduk ki bu yapı içinde iş ilişkilerimiz, arkadaşlıklarımız, dostluklarımız hatta duygusal ilişkilerimiz bile maalesef bu düstur üzere ilerliyor. Dostluklar samimiyetten uzak, aşklar gelip geçici, güven ise bir pazarlık unsuru haline gelmiş durumda. … More “De Te Fabula Narratur”: Anlatılan Senin Hikâyendir

Anılar ve Zaman

“Bugün dünlerin toplamıdır” Henri-Louis Bergson Zaman… Hayatımızın her anına eşlik eden, ama ne tam olarak anlayabildiğimiz ne de kesin bir tanımını yapabildiğimiz bir kavram. Biz bu kavramı sadece başlayan, geçen, giden, biten kelimeleriyle anlamlandırabiliyoruz. Bir saatin tik taklarıyla ölçtüğümüzü sansak da hala bizim için gizemini koruyan zaman dediğimiz şey gerçekten bu mudur? Fransız filozof Henri-Louis … More Anılar ve Zaman

Immanuel Kant Neden Önemlidir?

Felsefe kümülatif bir bilgidir birikerek çoğalır. Bu nedenle felsefe tarihindeki tüm düşünürler belirli bir öneme sahiptir. Ancak benim için tüm filozoflar içinde Kant, Hegel ve Marx’ın yeri her zaman ayrı olmuştur. Çünkü üçü de kendi oluşturdukları felsefeleriyle düşünce sistematiğini değiştirmiş, kendilerinden sonra gelen tüm düşünürlere büyük bir yol açmışlardır. Fakat hepsinden önemlisi tabii ki yine … More Immanuel Kant Neden Önemlidir?

En İyi Ahlaki Sistem Hangisidir?

Tarihin her döneminde gerek filozoflar gerek din adamları bu sorunun cevabını aramış hatta içlerinden bazıları insanların en doğru ve en ahlaklı şekilde nasıl yaşayacaklarını bulduklarını iddia etmişlerdir. Ancak yirmi birinci yüzyılı yaşadığımız şu günlerde bile halen bu sorunun net bir cevabının verilmediğini görüyoruz. Öyleyse gelin bu yazımızda dilimiz döndüğünce “Ahlak Felsefesi”‘nin bir ucundan giriş yaparak … More En İyi Ahlaki Sistem Hangisidir?

“Var olan vardır yok olan da zaten yoktur”

Hiçbir şeyin değişmediği, her şeyin aynı kaldığı bir dünya düşünebilir misiniz? Değişimin ve dönüşümün olmadığı bir dünya… Değişimin ve dönüşümün olmadığı bir dünya düşünmek oldukça zor, öyle değil mi? Hatta neredeyse imkânsız. Çünkü evrendeki her şey, en temel düzeyde bile olsa, sürekli bir hareket ve değişim içerisindedir. Fiziksel dünyada atomların titreşiminden, biyolojik yaşamın sürekli yenilenmesine … More “Var olan vardır yok olan da zaten yoktur”

Nasılsın?

Tüm ömrümüz boyunca kaç insan tanırız? Yüz? Üç yüz? Beş yüz? Ne kadar? İngiltere de yapılan bir araştırmaya göre bir insan tüm ömrü boyunca ortalama bin yedi yüz kişiyle tanışırmış. Peki, bu tanıştığımız kişiler içinde, hayatımıza gerçekten dahil olan, iz bırakan ve bizi gerçekten etkileyen kaç kişi olduğunu hiç düşündünüz mü? Kaç kişiyle gerçekten tüm … More Nasılsın?